در مورد مراغه :

شهر
 مراغه از قدیمترین شهرهای ایران و آذر بایجان است . این شهر در شمال غربی
ایران در 37 درجه و 23 دقیقه عرض شمالی و در 46 درجه و 16 دقیقه طول شرقی و
 بر دامنه های جنوبی سهند واقع گردیده است . محدوده آن از غرب به  در یاچه ارومیه و از شرق به دشت هشترود و از جنوب به جلگه میاندوآب منتهی می شود . و
 به شهرستانهای هشترود – ملکان – بناب و دریاچه ارومیه محدود است 1485 متر
از سطح دریا ارتفاع و جمعیت بالغ بر 260 هزار نفر و بزرگترین شهر استان پس
از تبریز میباشد. مراغه میلیونها سال قبل در دوره دوم و سوم زمین شناسی ،
قبل از فوران آتشفشان سهند محل استقرار و زندگی حیوانات عظیم الجثه بوده
است . فسیلهای مکشوفه از 32 گونه پستانداران و 2 جنس پرندگان ، منطقه فسیلی
 مراغه را به بهشت فسیلی جهان معروف کرده است   آب
 و هوای آن معتدل و در فصول مختلف سال بین 20 درجه سانتی گراد زیر صفر تا
35 درجه سانتی گراد بالای صفر متغیر بوده و میزان متوسط بارندگی در آن 300
میلی متر در سال است. فاصله آن از تبریز حدود 130 کیلومتر و از طریق راه
آهن تا تهران 607 کیلومتر می باشد . ارتباط هوایی نیز در سالهای اخیر ما
بین مراغه و تهران بر قرار است.

تاریخ واقعی بنای این شهر روشن نیست اما دلایل و شواهد موجود قدمت آن را به قبل از میلاد مسیح می رساند. به نوشته دیاکونف در سال 715 قبل از میلاد ناحیه کنونی مراغه جزء سرزمین ماننا بوده و بنام ایالات اوئیشویش نامیده می شده است . بطلمیوس در قبل از میلاد مسیح مراغه را جزء اقلیم چهارم از اقالیم هفتگانه ربع مسکون شمرده و دریاچه ارومیه را به دلیل واقع شدن در کرانه غربی مراغه مارگیانه نام نهاده است . مارک آنتوان در سال 36 قبل از میلاد هنگام ذکر حوادث زمان پارت ها از این مکان به نام « فرائه تا » یاد می کند . عده ای نیز معتقدند شهر تاریخی فراسپه که توسط آنتونیوس سردار رومی محاصره ولی به تصرف در نیامد؛ همان مراغه است . به اعتقاد احمد کسروی نام مراغه بی گمان همان « مارآوا » یا « مادآوا » و به معنی جایگاه ماد می باشد .

اوج شهرت مراغه در دوره ایلخانیان است که پس از انتخاب به عنوان پایتخت توسط هولاکوخان ؛ مراکز علمی ؛ رصد خانه و کتابخانه مشهور آن احداث گردید .

شهر مراغه عمدتأ یک شهر کشاورزی است . رودخانه های متعددی که از سهند سر چشمه می گیرند ؛ باغات و مزارع آن را مشروب نموده و سرسبزی خاصی به آن بخشیده است . با دارا بودن مراتع سرسبز در دامنه های سهند از نظر دامداری نیز جزء مناطق مهم ایران است . خوشبختانه از آلودگی صنعتی در آن اثری نیست .

گفته می شود در زمان داریوش،آذربایجان شرقی یکی از ساتراپ های ایران و پایتخت آن شهر شیز بوده که در جنوب خاوریمراغه قرار داشته است. از نظر کشاورزی و باغ داری این شهرستان وضع بسیار خوب و پررونقی داشته و نوع کشت آن آبی و دیمی است. مراغه در زمینه ی صنایع وابسته بهکشاورزی فعالیت دارد و بیش تر کارخانه های موجود در آن به کار تهیه خشکبار اشتغالدارند.

 سوغات مراغه :

فرش و تابلو فرش ابریشمی- باسلوق- سجوق- گردو وبادام پوست کاغذی- کشمش- عسل طبیعی سهند- صابون سنتی مراغه- دوشاب- پنیر- سرشیر

آثار باستانی مراغه:  

 گنبد سرخ: در قسمت جنوب شهر مراغه جنب قبرستان آقالار به سال 15 شوال 542 هجری بنا شده، گنبدسرخ یکی از قدیمی ترین بناهای موجود در مراغه است که در قسمت جنوب غربی شهر قرار دارد. نام بانی بنا و تاریخ احداث آنرا می توان از کتیبه جبهه شمالی و نام سازنده آن را از کتیبه غربی ملاحظه نمود. آنچه از این کتیبه ها برداشت می گردد این است که بنای گنبدسرخ در سال542 هجری قمری به دستور عبدالعزیز بن محمود بن سعد و به وسیله بنی بکر محمد بن بندان بن محسن معمار ساخته شده است. به طور کلی گنبد مزبور بنایی مربع شکل است متشکل از سردابه و اتاق اصلی که بر روی سکوی سنگی قرار دارد و به وسیله هفت ردیف پله می توان به آن دسترسی یافت. پنج پله در جلوی سکو واقع شده و پله ششم و هفتم جزء آستانه درگاه محسوب میشوند.

برج مدور ( یا استوانه ای): در قسمت شمال شرقی چهار راه بزرگ خیابان خواجه نصیر پشت ساختمان بانک ملی مرکزی در جنب مدرسه به سال رجب 563 هجری بنا شده است. برج استوانه ای شکل ظاهری ساده دارد سقف بالایی آن فرو ریخته که چندی پیش با سقف چوبی و شیروانی پوشانده و بازسازی شده است.

گنبد کبود: در کنار برج مدور به فاصله حدوداً ده متری برج ده پهلوی منشور شکل زیبایی وجود دارد که مردم محل آن را ( قبر مادر هلاکو) می نامند. . در این برج، کتیبه ای که تاریخ بنای آن را معلوم نماید وجود ندارد ولی کارشناسان آن را مربوط به دوره سلجوقی دانسته و تاریخ بنای آن را به سال پانصد و نود و سه نسبت می دهند. عده ای نیز به علت انتساب برج به مادر هلاکو آن را متعلق به دوره مغول می دانند ولی به عقیده "آندره گدار" تاریخ بنای برج باید مربوط به قبل از هلاکو باشداین برج، 10 ضلعی است و در زوایای 10 گانه آن ستونی مدور با تزئینات تخمیری تعبیه شده که تا زیر طاق های موجود ادامه می یابد. زیر قوس طاق نماها به سه ردیف مقرنس ساده و تزئینات پرکار معقلی زیبا زینت یافته است. در زیر  گنبد کبود از داخل یک حاشیه از کتیبه گچ بری به خط نسخ، آیاتی از قرآن مجید به چشم می خورد. از سایر تزئینات داخل مقبره اعم از گچ بری ها و نقاشی ها آثار کمی برجای مانده است. در زیر اتاق اصلی برج نیز سردابه کوچکی وجود دارد.

برج یا گنبد غفاریه: گنبد غفاریه در قسمت شمال غربی مراغه در کنار رودخانه صافی به شک مربع آجری در بالای سکوی سنگی و دخمه عمیق استوار است.

  برج گوی: این برج در محدوده مرکزی شهر واقع بوده که در طول سال های 1316 و 1315 به کلی ویران و منهدم گردیده ( 10 دی 1310 در فهرست آثار تاریخی ثبت شده است.)